Tục tảo mộ của người Việt – nét văn hóa đẹp

Tết là một cột móc quan trọng, nằm giữa tiết đông chí và tiết xuân phân. Sau một chu kì để tính tuổi muôn loài. Và giúp con người nhìn lại mình giữa vô vàn những sinh linh vũ trụ khác. Trời đất như chậm lại trước khi bước vào điểm xuất phát trong dòng thời gian dằng dặc.

Theo quan niệm vạn vật đồng nhất thể xưa, chính thời khắc âm dương giao hòa này. Con người có thể cộng cảm với thiên nhiên, nghe từng hơi xuân len vào mạch đời. Có thể cảm ứng được với tổ tiên – những người đã khuất. Do đó, tục tảo mộ là bổn phận của con cháu đối với người đã mất.

Tảo mộ là việc con cháu đến chăm sóc mộ phần. Tục tảo mộ của người Việt – nét văn hóa đẹp. Một nét đẹp văn hóa được người Việt coi trọng, giữ gìn từ bao đời nay.

NHƯ THẾ NÀO LÀ TỤC TẢO MỘ CỦA NGƯỜI VIỆT

Công việc chính của tảo mộ là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho sạch sẽ. Nhân này tảo mộ, người ta đem xẻng, cuốc để đắp lại nấm mồ cho đầy đặn. Rẫy hết cỏ dại và cây hoang mọc um tùm trên mộ. Cũng như tránh không cho các loài động vật hoang dã: rắn, chuột…làm tổ. Sau đó, người tảo mộ thắp vài nén hương, đốt vàng mã. Hoặc đặt thêm bó hoa cho linh hồn người đã mất.

THỜI GIAN THỰC HIỆN TỤC TẢO MỘ

Với người Việt thì việc tảo mộ chủ yếu tiến hành vào cuối tháng 12 âm lịch. Với quan niệm là sửa sang mộ phần, đón người quá cố về ăn tết. Nhiều gia đình cho rằng mỗi dịp tảo mộ cũng là một dịp giãi bày với ông bà, tổ tiên. Giải bày những chuyện đã xảy đến trong năm với cả gia đình, dòng họ. Tục tảo mộ cuối năm, không chỉ là một phong tục phổ biến của người dân Việt Nam. Mà còn là một hoạt động mang tính dòng tộc rõ nét.

Tuỳ theo phong tục từng nơi, cũng có khi việc tảo mộ diễn ra mang tính chất gia đình nhỏ hoặc đi tảo mộ theo dòng họ. Nếu là tảo mộ theo dòng họ thì thường được làm vào ngày chạp họ. Ngày mà anh em trong họ hàng nội tộc gặp mặt cuối năm tại nhà thờ lớn để cúng lễ, dọn dẹp, trang hoàng… Thời gian cụ thể do mọi người tự chọn, thống nhất. Và thường là vào ngày nghỉ để sự có mặt của mọi người thêm đông đúc hơn. Mỗi gia đình cử một người đi đại diện.

Trong những ngày này, các nghĩa trang, hoa viên nghĩa trang trở nên đông đúc và nhộn nhịp. Các cụ già thì lo khấn vái tổ tiên nơi phần mộ. Trẻ em cũng được theo cha mẹ hay ông bà. Trước là để biết dần những ngôi mộ của gia tiên, sau là để tập cho chúng sự kính trọng tổ tiên qua tục viếng mộ.

TẢO MỘ NGÀY TẾT – MỘT PHONG TỤC ĐẸP

Tiết trời cuối năm đã chớm xuân nhưng còn vương rét mướt. Không gian còn hơi âm u vì thiếu ánh mặt trời. Không gian ấy thường gợi lên một nỗi buồn man mác. Ở một nơi xa xôi nào đó, có người xa quê vì nhiều lí do khác nhau mà không thể trở về, thắp một nén nhang thơm trên mộ cho người thân.

Chứng kiến cái cảnh người người đi tảo mộ, chắc lòng người cũng bồi hồi, nhung nhớ. Và đặc biệt muốn quay về ngay bên gia đình mình…Nhưng tổ tiên nơi suối vàng cũng giàu lòng vị tha, thấu hiểu nỗi lòng con cháu. Vì thế mà đón nhận nén tâm hương trong lòng người đang sống.

Tảo mộ ngày Tết là một phong tục đẹp. Mỗi phong tục đẹp là một thông điệp của quá khứ gửi đến hiện tại và tương lai. Của tổ tiên gửi đến con cháu những giá trị đạo nghĩa làm người, tạo nên nếp nhà, gia phong. Cũng là góp phần tạo nên dòng chảy văn hoá làng Việt. Và bảo tồn được hồn thiêng của văn hoá dân tộc.